|
|
Η χελώνα ανήκει στο γένος των ερπετών της τάξης των χελωνίων και της οικογένειας των χελωνιδών. Το πιο χαρακτηριστικό γνώρισμά τους είναι ότι το σώμα τους περικλείεται από ένα προστατευτικό περίβλημα που λέγεται χέλυο (καβούκι). Αυτό αποτελείται από οστέινες πλάκες δερματικές, πάνω από τις οποίες υπάρχουν οι φολίδες, που είναι επιδερμικής προέλευσης.
Οι χελώνες δεν έχουν στέρνο. Το κεφάλι είναι μικρό και ωοειδές και έχει κεράτινο ρύγχος, χωρίς δόντια, με δύο ρινικά ανοίγματα στα πλάγια. Η γλώσσα, η οποία είναι αισθητήριο όργανο, είναι ακίνητη, κολλημένη στο μεγαλύτερο μέρος της στο στοματικό δάπεδο, χοντρή, σκληρή και χωρίς ευκινησία. Τα είδη των χελωνών που ζουν στο νερό έχουν ενωμένα τα δάχτυλα των άκρων με δερμάτινη μεμβράνη που τα βοηθά να κολυμπούν. Γι' αυτό αν και οι χελώνες αυτές είναι πολύ αργές στην ξήρα,εντούτοις κολυμπούν πολύ γρήγορα σε όλες τις θάλασσες.
Το μέγεθός τους είναι διαφορετικό από είδος σε είδος. Mερικά θαλάσσια είδη φτάνουν μέχρι 2 μέτρα και ζυγίζουν μέχρι 500 κιλά. Οι πνεύμονες των χελωνών είναι σπογγώδεις και οι αναπνευστικές κινήσεις γίνονται με τους μυς του ώμου. Τρέφονται με ζωικές και φυτικές ουσίες .
Το όστρακο μερικών ειδών είναι πολύτιμο και κατασκευάζονται μ' αυτό κομψοτεχνήματα. Σε μερικά μέρη του κόσμου το κρέας της αποτελεί αξιόλογο πιάτο.
Oταν το καβούκι δεν είναι καλά αναπτυγμένο και οι πλάκες είναι μικρές και βρίσκονται κάτω από το δέρμα, οι χελώνες λέγονται άθηκες. Σ' αυτές ανήκει το είδος sphargis των θαλασσών, που ζυγίζει 500 κιλά.
Οι ποτάμιες χελώνες έχουν μαλακά χείλια, είναι σαρκοφάγες, τα δάχτυλά τους είναι ενωμένα με μεμβράνη και ζουν σε θερμές χώρες της Ασίας και της Αφρικής.
Οι θαλάσσιες περιλαμβάνουν και γιγαντιαία είδη που ζυγίζουν μέχρι 500 κιλά. Τα άκρα τους είναι
σαν πτερύγια και από τις πλάκες τους βγαίνει η ταρταρούγα, που είναι πολύτιμη. Εδώ ανήκει η chelοne imbricata, που ζει στον Ατλαντικό και είναι φαγώσιμη.
Προγονική μορφή των χελωνών από την άποψη της εξέλιξης είναι σίγουρα τα ευνωτοσαύρια. Απ' αυτά έχουν βρεθεί μεγάλος αριθμός απολιθωμένων μορφών και μπορούμε να δούμε την εξέλιξη τους. Στην αρχή, οι πλευρές πλαταίνουν και μεγαλώνουν, αργότερα ενώνονται μεταξύ τους και έτσι αρχίζει ο σχηματισμός του ραχιαίου θυρεού. Παράλληλα σχηματίζεται και ο κοιλιακός θυρεός από μεμονωμένες πλάκες και έτσι σιγά σιγά και σε πιο εξελιγμένες μορφές ενώνονται και σχηματίζουν το καβούκι. Στην Ελλάδα βρέθηκαν λείψανα απολιθωμένων χελωνών στο Βαθύλακκο (Θεσσαλονίκη) και στο Πικέρμι
Τον Οκτώβριο οι θαλάσσιες χελώνες βγαίνουν σε απομονωμένες ακτές κατά κοπάδια για να γεννήσουν τα αυγά τους. Η μαζική τους αυτή άφιξη λέγεται "αρριβάδα". Ενστικτωδώς ζευγαρώνουν στο πέλαγος και στη συνέχεια οι θηλυκές σκάβουν φωλιές σε συγκεκριμένες παραλίες όπου και γεννούν τα αυγά τους τα οποία σκεπάζουν με άμμο για να τα προφυλάξουν από τους εχθρούς τους.
Παρ' όλο το μεγάλο αριθμό γεννήσσεων, 8000 είδη θαλάσσιας χελώνας είναι υπό εξαφάνιση, επειδή ο άνθρωπος καταστρέφει τις παραλίες όπου γεννούν, συλλέγει τα αυγά τους και τις σκοτώνει για τη σάρκα και το πολύτιμό τους όστρακο. Ομως μερικοί λαοί ζουν από την εκμετάλλευση των χελωνών.
Για την καταπολέμιση του αφανισμού των χελωνών, τα περισσότερα κράτη έχουν θεσπίσει νόμους για την προστασία των πανάρχαιων αυτών πλασμάτων. Επίσης οι επιστήμονες καλύπτουν τα αυγά με σιδερένια "κλουβιά" και μελετώντας τις συνήθειές τους και τον τρόπο διαβίωσής τους προσπαθούν να τις προστατεύσουν.
Η καρέττα-καρέττα είναι μεγάλη θαλάσσια χελώνα με κοκκινοκαφέ χρώμα όστρακου. Εχει παγκόσμια εξάπλωση και φωλιάζει σε εύκρατες και υποτροπικές περιοχές. Είναι η μόνη θαλάσσια χελώνα που φωλιάζει στην Ελλάδα.Την συναντάμε επίσης στην Τουρκία και στην Κύπρο.
Το μήκος της φτάνει μέχρι και το 1 μέτρο και το βάρος της τα 100 κιλά. Είναι κατά κύριο λόγο σαρκοφάγο ζώο και τρέφεται με τσούχτρες, καβούρια, χταπόδια, αχινούς, σφουγγάρια, μαλάκια και σπανιότερα με φύκια ή ψάρια. Για να βρει την τροφή της και κατάλληλους τόπους για διαχείμανση, ταξιδεύει κάθε χρόνο πολλές εκατοντάδες χιλιόμετρα.
Περιοχές ωοτοκίας στην Ελλάδα είναι οι αμμώδεις παραλίες της Ζακύνθου, της Δυτικής Πελοποννήσου, της Κρήτης, της Κεφαλονιάς, της Ρόδου και άλλες.
Η σημαντικότερη παραλία ωοτοκίας για την Καρέττα είναι η παραλία των Σεκανίων στη Ζάκυνθο όπου έχει παρατηρηθεί η υψηλότερη πυκνότητα φωλιών σε όλο τον κόσμο. Η παραλία αυτή είναι άθικτη από τουριστική εκμετάλλευση, γι'αυτό και η W.W.F.( παγκόσμιο ταμείο για την προστασία της φύσης) έχει αγοράσει τη γη που περιβάλει την παραλία, ώστε να έχουν οι χελώνες ένα καταφύγιο δικό τους, μακριά από το θόρυβο των ανθρώπων. Την πρωτοβουλία αυτή στηρίζει η Ευρωπαική Ενωση.
Οταν γίνει περίπου 30 χρονών, η θηλυκή χελώνα επιστρέφει στον τόπο που γεννήθηκε για να γεννήσει τα αυγά της. Αντίθετα η αρσενική δεν βγαίνει ποτέ στην ξηρά. Οπως όλες οι θαλάσσιες χελώνες, η Καρέττα γεννά κάθε 2-3 χρόνια. Κάθε φορά κάνει 2-3 φωλιές και γεννά περίπου 110 αυγά σε κάθε φωλιά. Ο χρόνος επώασης των αυγών της είναι 55 περίπου ημέρες. Παρ' όλο όμως το μεγάλο αριθμό γεννήσεων, μόνο 1 χελωνάκι στα 1000 θα φτάσει στην ενηλικίωση. Τα υπόλοιπα εξαντλούνται ή τρώγονται από τα πουλιά και τα ψάρια ή πιάνονται σε δίχτυα.
Ο σοβαρότερος κίνδυνος για την Καρέττα είναι η τουριστίκη ανάπτυξη των παραλιών ωοτοκίας. Τα φώτα της παραλίας και ο θόρυβος επιδρούν αρνητικά και αποπροσανατολίζουν τα νεογέννητα.
Στις θάλασσες οι χελώνες κινδυνεύουν να πιαστούν στα δίχτυα των ψαράδων. Επίσης επηρεάζονται από την ρύπανση των θαλασσών.
Για την προστασία τους έχουν υπογραφεί διεθνείς συμβάσεις που έχουν επικυρωθεί από την πατρίδα μας.
Στην Ελλάδα ειδικότερα απαγορεύεται η αλιεία της, η συλλογή των μικρών και η καταστροφή των αβγών. Επίσης προστατεύονται με νόμους και ειδικές ρυθμίσεις οι παραλίες ωοτοκίας. Οταν κρίνεται απαραίτητο πραγματοποιείται μεταφορά φωλιών από επικίνδυνα σημεία σε φυσικά εκκολαπτήρια (δηλαδή προστατευόμενα μέρη πάνω στην παραλία). Το μεγαλύτερο φυσικό εκκολαπτήριο βρίσκεται στον κόλπο της Κυπαρισσίας όπου το 1988 μεταφέρθηκαν 41 φωλιές με 5.500 περίπου αβγά, από τα οποία έφτασαν στη θάλασσα 2700 χελωνάκια.
